Tham dự lễ mít tinh có GS.TS.Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế; TS Angela Pratt, Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam; đại diện một số Vụ, Cục, đơn vị thuộc/trực thuộc Bộ Y tế; các diễn viên, người mẫu và sinh viên các trường đại học tại Hà Nội.
Phát biểu tại lễ mít tinh, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, theo WHO sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc lá thụ động.
"Đánh giá của hội đồng các chuyên gia y tế công cộng của WHO năm 2020 cho thấy những người hút thuốc có nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe cao hơn so với những người không hút thuốc. Bên cạnh tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế đối với các cá nhân, gia đình và xã hội, các tổn thất này bao gồm chi tiêu cho hút thuốc, chi phí cho khám, điều trị bệnh liên quan đến hút thuốc, giảm sút/mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm" - Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.
Tại Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, so với năm 2015, tỷ lệ nam giới hút thuốc năm 2020 đã giảm từ 45,3% xuống 42,3%. Đặc biệt tỷ lệ hút thuốc thụ động cũng giảm đáng kể tại các địa điểm như: nơi làm việc, cơ sở giáo dục, trên phương tiện giao thông công cộng và khu vực trong nhà.
Tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong thanh niên độ tuổi 15-24 giảm từ 26% (năm 2015) xuống 13% (năm 2020). Ở lứa tuổi học sinh 13-15 tuổi, tỷ lệ hút thuốc lá cũng giảm từ 2,5% năm 2014 xuống 1,9% năm 2022.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cũng nêu rõ, bên cạnh những thành công bước đầu, công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại nước ta vẫn đang gặp phải những khó khăn, thách thức. Việt Nam vẫn nằm trong nhóm các nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới.
Những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Các sản phẩm này hiện nay chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại thị trường trong nước, tuy nhiên việc mua bán, quảng cáo đang diễn ra phổ biến, đặc biệt trên môi trường mạng internet.
Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh việc nếu chúng ta không tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá mạnh mẽ và kịp thời ngăn chặn các sản phẩm thuốc lá mới tại Việt Nam thì tỷ lệ sử dụng thuốc lá sẽ gia tăng trở lại.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết thêm, ngày 24/5/2023 vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã thay mặt Chính phủ ký Quyết định số 568/QĐ-TTg ban hành Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030, với các mục tiêu và giải pháp mạnh mẽ, đồng bộ để tăng cường hiệu quả của công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại thuốc lá đến năm 2030 sẽ là định hướng quan trọng cho công tác phòng, chống tác hại thuốc lá trong thời gian tới.
Phát biểu tại lễ mít tinh, TS. Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam cũng cho rằng, ở Việt Nam, ít nhất 40.000 người đã bị thuốc lá lấy đi sinh mạng mỗi năm. Để giảm số người tử vong sớm này và để đạt được mục tiêu giảm 30% tỷ lệ hút thuốc vào năm 2030, vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Đầu tiên là cần tăng thuế và giá thuốc lá, đồng thời, ngăn chặn, kiểm soát việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới.Năm 2023, WHO chọn thông điệp “Chúng ta cần lương thực, không cần thuốc lá” làm chủ đề cho Ngày Thế giới không thuốc lá. Kêu gọi các quốc gia thúc đẩy hoạt động nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe, kinh tế, môi trường, an ninh lương thực và dinh dưỡng, WHO cũng khuyến khích nông dân chuyển đổi, thay thế cây thuốc lá bằng cây trồng phù hợp, đồng thời kêu gọi người hút bỏ thuốc lá để dành chi phí cho thực phẩm.
Nhân dịp này, Bộ Y tế kêu gọi các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và tổ chức các hoạt động thiết thực hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá. Bộ Y tế muốn gửi đến những người hút thuốc thông điệp: Hãy bỏ thuốc lá ngay hôm nay, cùng chung tay xây dựng môi trường sống và làm việc không khói thuốc để bảo vệ sức khoẻ cho chính bản thân mình, cho gia đình và cho cộng đồng./.