Thuốc lá và Giới, tập trung vào thực trạng tiếp thị thuốc lá nhằm vào phụ nữ và tình trạng hút thuốc thụ động ở phụ nữ

 
Ngành công nghiệp thuốc lá không ngừng nỗ lực tìm kiếm những khách hàng mới để thay thế cho những khách hàng đã bỏ thuốc hoặc chết sớm vì các bệnh do hút thuốc như ung thư, tim mạch, đột quỵ, khí phế thũng và nhiều bệnh khác - số này chiếm khoảng một nửa những người hút thuốc thường xuyên.
 
Trong số những nhóm đích mà các công ty thuốc lá đang hướng tới thì phụ nữ chính là đối tượng quan trọng nhất. Sở dĩ như vậy vì hiện nay tỉ lệ phụ nữ sử dụng thuốc lá (kể cả thuốc hút và thuốc nhai) còn khá thấp. Ví dụ, trung bình trên thế giới chỉ có khoảng 9% phụ nữ hút thuốc, trong khi đó tỉ lệ này ở nam giới là khoảng 40%. Trong tổng số khoảng 1 tỉ người hút thuốc lá trên toàn cầu thì chỉ có khoảng 200 triệu là nữ giới.
 
Như vậy, với đối tượng đích là nữ giới, các công ty thuốc lá có nhiều cơ hội để mở rộng thị trường.
 
Trong khi tỉ lệ nam giới hút thuốc tại nhiều quốc gia đang giảm theo tốc độ chậm thì tỉ lệ nữ giới hút thuốc lại đang gia tăng.
 
Đặc điểm dịch tễ học của tiêu thụ thuốc lá trong tương lai có thể dự đoán được dựa vào thói quen và hành vi hút thuốc lá của các bạn nữ trẻ hôm nay. Trong số 151 quốc gia có các cuộc điều tra về xu hướng hút thuốc lá ở thanh thiếu niên, thì có khoảng một nửa trong số các nước này có tỉ lệ các trẻ vị thành niên nữ hút thuốc xấp xỉ các trẻ vị thành niên nam. Trẻ vị thành niên hút thuốc lá sẽ dễ dàng tiếp tục hành vi này và trở thành người hút thuốc lá khi trưởng thành.
 
Trong số trên 5 triệu ca tử vong hàng năm do thuốc lá, xấp xỉ 1,5 triệu ca xảy ra ở nữ giới. Nếu các biện pháp hiệu quả không được áp dụng từ hôm nay thì ước tính số tử vong do thuốc lá sẽ tăng lên hơn 8 triệu ca vào năm 2030, và khoảng 2,5 triệu ca trong số này sẽ là nữ giới. Khoảng 3/4 số ca tử vong ở nữ giới sẽ xảy ra ở những nước có thu nhập thấp và trung bình, những quốc gia ít có khả năng nhất để đối phó với những mất mát này. Điều đáng lưu ý là mỗi ca chết sớm do thuốc lá đều có thể phòng tránh được.
 
Ở một số quốc gia, nguy cơ sức khoẻ của phụ nữ không đến từ việc họ hút hay nhai thuốc lá mà chủ yếu là do họ hít phải (phơi nhiễm với) khói thuốc của người khác, thường là nam giới. Sự phơi nhiễm với khói thuốc này gọi là “hút thuốc thụ động”. Ví dụ, ở trung quốc, hơn 97% trong số những người hút thuốc lá là nam giới. Tuy nhiên, hơn một nửa phụ nữ Trung Quốc trong độ tuổi sinh đẻ thường xuyên bị phơi nhiễm với hút thuốc thụ động. Tính trên toàn cầu, trong số khoảng 600.000 ca tử vong hàng năm do hút thuốc thụ động, khoảng 64% là nữ giới.
 
Ngày Thế giới Không Thuốc lá 2010 tập trung vào những tác hại của hút thuốc thụ động và tiếp thị thuốc lá đối với phụ nữ. Đồng thời, ngày Thế giới Không Thuốc lá 2010 cũng hướng tới những hoạt động nhằm nâng cao nhận thức cho nam giới để họ thấy rõ trách nhiệm của mình và tránh hút thuốc gần phụ nữ ở công sở cũng như ở nhà.
 
Phụ nữ và nam giới cần phải được bảo vệ khỏi ngành công nghiệp thuốc lá và tiếp thị thuốc lá, như đã được nêu rõ trong Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới. Có hiệu lực kể từ năm 2005, Công ước Khung khẳng định "có xu hướng gia tăng tỉ lệ hút và tiêu thụ thuốc lá ở phụ nữ trưởng thành và nữ trẻ tuổi trên toàn cầu” và nêu rõ "cần phải có các chiến lược kiểm soát thuốc lá cụ thể với tính riêng biệt hơn cho nam giới và nữ giới".
 
Kiểm soát thực trạng hút thuốc lá ở nữ giới là một phần rất quan trọng của bất kỳ chiến lược kiểm soát thuốc lá nào trên thế giới. Như tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới, bà Margaret Chan đã nói "Bảo vệ và nâng cao sức khoẻ phụ nữ là điều thiết yếu hướng tới sức khoẻ và phát triển – không chỉ cho thế hệ hôm nay mà còn cho các thế hệ mai sau".
 
Bây giờ là lúc cần phải hành động
 
***
 
Phụ nữ đang đứng trước nguy cơ cao:
 

• Các công ty thuốc lá đang đầu tư rất lớn vào các chiến dịch tiếp thị thuốc lá đầy lôi cuốn tập trung vào phụ nữ.
• Ngày nay phụ nữ ngày càng trở nên độc lập hơn và có quyền quyết định chi tiêu trong gia đình. Do đó, việc mua thuốc lá trở nên dễ dàng hơn đối với họ và họ cũng sử dụng các sản phẩm thuốc lá một cách tự do hơn.
• Các công ty thuốc lá đang đầu tư rất lớn vào các nước có thu nhập thấp và trung bình, nơi mà có phần lớn phụ nữ có thể trở thành người hút thuốc lá trong tương lai.
• Nhiều quốc gia chưa có những hành động đủ cứng rắn để bảo vệ người dân khỏi hút thuốc thụ động
• Rất nhiều phụ nữ chưa hiểu được tác hại của hút thuốc thụ động, hoặc cảm thấy họ không có quyền kêu ca phàn nàn khi bị phơi nhiễm với khói thuốc.

 
Thực trạng sử dụng thuốc lá ở nữ giới cũng khác nhau
 

• Những lý do mà phụ nữ đưa ra để biện hộ cho hành vi hút thuốc lá thường khác những lý do của nam giới. Ngành công nghiệp thuốc lá thường làm phụ nữ hiểu sai rằng hút thuốc lá là biểu hiện của tự do và cũng có nhiều phụ nữ tin rằng hút thuốc là một biện pháp giảm cân, giúp giữ dáng.
• Phụ nữ hút thuốc lá thường có nguy cơ bị vô sinh hoặc khó mang thai hơn những người không hút thuốc. Phụ nữ hút thuốc lá trong thời gian mang thai làm tăng nguy cơ sinh non, thai chết lưu, tử vong ở trẻ sơ sinh và có thể giảm lượng sữa tiết ra.
• Phụ nữ hút thuốc lá có nguy cơ cao mắc bệnh phổi tắc ngẽn mãn tính, một căn bệnh trong đó có sự kết hợp giữa tình trạng viêm phế quản mãn tính và khí phế thũng, và có thể dẫn đến tử vong.
• Phụ nữ hút thuốc lá sẽ làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư như các bệnh ung thư phổi, miệng, họng, thực quản, thanh quản, bàng quang, lá lách, thận và cổ tử cung, và có thể cả ung thư vú tiền mãn kinh.
• Nhiều chiến lược kiểm soát thuốc lá bỏ quên đối tượng là phụ nữ sử dụng các sản phẩm thuốc lá dạng nhai.

 
Hút thuốc lá thụ động là vấn đề đáng lo ngại ở nữ giới
 

• Ở nhiều quốc gia, số người hút thuốc lá là nam giới nhiều hơn nhiều lần so với nữ giới và phần lớn các quốc gia này chưa có các biện pháp bảo vệ đầy đủ cho những người không hút thuốc lá.
• Tại nhiều quốc gia, phụ nữ yếu thế và không có khả năng bảo vệ bản thân và con cái họ khỏi hút thuốc lá thụ động.
• Tại Trung Quốc, nơi một phần ba số người hút thuốc lá trên thế giới hiện đang sinh sống và khoảng 97% những người hút thuốc ở nước này là nam giới, thì có hơn một nửa phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ bị phơi nhiễm thường xuyên với khói thuốc lá thụ động, và qua đó sẽ gặp phải nhiều nguy cơ sức khỏe cho bản thân họ và các trẻ sơ sinh.

 
Tiếp thị của ngành công nghiệp thuốc lá đe dọa tới phụ nữ
 

• Các quảng cáo thuốc lá liên hệ sai lệch việc hút thuốc với sắc đẹp của phụ nữ, sự độc lập và sức khỏe. Thực tế, nghiện thuốc lá tàn phá sắc đẹp của phụ nữ và làm họ trở thành nô lệ của chất kích thích này.
• Các quảng cáo thuốc lá lôi kéo phụ nữ bằng những thông tin sai lệnh như: thuốc lá “nhẹ”, “êm”, dịu”, “hàm lượng nhựa thấp”. Nữ giới hút thuốc lá “nhẹ” nhiều hơn nam giới vì họ thường tin tưởng một cách sai lầm rằng “nhẹ” đồng nghĩa với “an toàn hơn”.

 

Lời kêu gọi hành động
 
Bảo vệ phụ nữ khỏi hút thuốc thụ động và tiếp thị thuốc lá
 
Kêu gọi các nhà hoạch định chính sách
 

• Áp dụng biện pháp cấm hoàn toàn quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá, như đã được quy định trong Công ước khung về Kiểm soát Thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới.
• Áp dụng quy định cấm hoàn toàn việc hút thuốc lá nơi công cộng và nơi làm việc trong nhà. Điều này cũng đã được quy định trong Công ước khung về Kiểm soát Thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới.
• Lưu ý lời kêu gọi ở phần mở đầu của Công ước khung về “các chiến lược kiểm soát thuốc lá cụ thể riêng cho từng giới” và “sự tham gia toàn diện của phụ nữ ở tất cả các cấp trong quá trình hoạch định chính sách [kiểm soát thuốc lá] cũng như việc triển khai [các biện pháp kiểm soát thuốc lá]".
• Yêu cầu hỗ trợ từ Tổ chức Y tế thế giới để triển khai các điều khoản giảm cầu trong Công ước Khung của WHO thông qua gói sáu biện pháp kiểm soát thuốc lá hiệu quả viết tắt là MPOWER.
• Đảm bảo các tổ chức chính phủ và các bên liên quan hợp tác để cùng xác định và lưu tâm đến những nhu cầu khác nhau của nam giới và nữ giới.
• Đảm bảo các chiến lược kiểm soát thuốc lá chú ý tới các vấn đề đặc thù của những phụ nữ sử dụng các sản phẩm thuốc lá dạng nhai.

 
Kêu gọi xã hội dân sự và các tổ chức phi chính phủ
 

• Vận động triển khai toàn diện Công ước khung về Kiểm soát Thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới.
• Kêu gọi các chính phủ quan tâm đến những nhu cầu cụ thể của cả nam giới và nữ giới trong việc xây dựng các chiến lược kiểm soát thuốc lá.
• Chia sẻ thông tin về tầm quan trọng của việc kiểm soát tình trạng hút thuốc lá ở nữ giới trên phạm vi toàn cầu.
• Hỗ trợ việc thông tin cho phụ nữ biết về các nguy cơ của hút thuốc và các chiêu thức của ngành công nghiệp thuốc lá nhằm lôi cuốn họ vào hút thuốc.
• Làm cho nam giới nhận thức rõ hơn về những tác hại của việc hút thuốc lá thụ động mà họ gây ra cho phụ nữ và trẻ em, những người sống và làm việc cùng họ.

 
Kêu gọi hành động của công chúng
 

• Yêu cầu Chính phủ cấm tất cả các hình thức quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá.
• Yêu cầu Chính phủ thực thi các quy định pháp luật để đảm bảo cộng đồng được bảo vệ 100% khỏi hút thuốc thụ động tại nơi công cộng và nơi làm việc.
• Vận động cho việc thực hiện quyền của phụ nữ được bảo vệ khỏi tác hại của thuốc lá.